امروزه، یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین نکات در طراحی دکوراسیون توجه به نورپردازی محیط به شمار می‌رود. یکی از محل‌هایی که شاید بیشتر وقت خود در روز را در آنجا سپری می‌کنید، دفتر کارتان است. دکوراسیون اداری و نورپردازی آن اهمیت ویژه‌ای دارد زیرا علاوه بر اینکه روی روحیه و انرژی شما تاثیر می‌گذارد باعث می‌شود که ارباب رجوع شما یا اشخاص مراجعه‌کننده، درک بهتری از خدمات شما و نحوه‌ی کارتان داشته باشند. با ما همراه شوید تا اصول نورپرازی مناسب را به شما آموزش دهیم و از تاثیر نورپردازی در دکوراسیون اداری و دفتر کارتان شگفت زده شوید.
اهمیت نورپردازی اتاق کار
دفتر کار یکی از محیط‌هایی است که وقت زیادی را در آن سپری می‌کنید و نور و دکوراسیون این محیط خیلی در روحیه شما تاثیر گذار است برای مثال اگر نور دفتر کار شما کم باشد کارمند و دیگران وقتی وارد اتاق شما می‌شوند احساس خستگی و خواب آلودگی در آنها به وجود می‌آید. برعکس اگر نور بسیار زیاد باشد باعث می‌شود که بعد از ورود چشمای خود را ببندند تا بلکه بعد از باز کردن آنها نور چشمان‌شان را اذیت نکند. بنابراین نور خوب در خلق و خوی ما تاثیر زیادی دارد. نورپردازی خوب باعث می‌شود که کارمندان حس خوب و انرژی را از محل کار خود دریافت کنند. همین امر باعث می‌شود که کارشان نیز بازدهی بهتری را داشته باشد. اما اینکه بتوانید بین نور زیاد و نور بسیار کم و یا تاریکی تعادل ایجاد کنید ممکن است سخت باشد.
اصول نورپردازی محیط کار
یک نورپردازی اداری که به خوبی طراحی شده باشد می‌تواند محیط کاری را بسیار لذت‌بخش کرده و منجر به افزایش بهره‌وری نیروها شود. همچنین پیروی از این چهار اصل اساسی در نورپردازی فضاها، روی افزایش رضایت کارکنان نیز اثر مستقیم دارد:
اهمیت به راحتی کارکنان: یکی از جنبه‌های مهم در این اصل، جلوگیری از تماس مستقیم چشم کارکنان با نورهای قوی است. این تماس باعث ناراحتی و حواس پرتی شده و با تابش انعکاس بر روی صفحه نمایش کامپیوتر، تمرکز و قدرت دید را کاهش می‌دهد. سعی کنید برای تامین منبع روشنایی این فضاها از لامپ‌هایی استفاده کنید که توزیع روشنایی خوب و استانداردی دارند و تابش‌شان خیره‌کننده نیست.
جلوگیری از یکنواختی: یکنواختی به تضاد بین روشنایی و تاریکی در محیط اشاره دارد. اگر کنتراست داخلی بسیار زیاد باشد؛ تفاوت‌های عمده‌ای بین بخش‌های روشن و تاریک در فضا به وجود می‌آید. اغلب کنتراست بالا منجر به جداسازی محیط کار می‌شود. اگر کنتراست داخلی کم باشد؛ میزان روشنی در تمام بخش‌ها یکنواخت است.
توجه به انعطاف‌پذیری: در طراحی نورپردازی باید از شیوه‌ای استفاده شود که محیط را پویاتر می‌کنند. تغییرات اندک در محل قرارگیری مبلمان، گیاهان، رنگ دیوارها یا نوع وظایف کارمندان می‌تواند تعیین‌کننده میزان نیاز به نور باشد.
در نظر گرفتن ایمنی: یک عنصر حیاتی در نورپردازی فضاهای اداری، اطمینان از وجود روشنایی یکنواخت و مطابق با استانداردهای بین‌المللی است تا کارکنان بتوانند دید و درک عمقی و واضحی از محیط داشته باشند.
نورپردازی اصولی دفترکار
نورپردازی دفتر کار برعکس تصور عموم کار راحتی نیست و اصولی می‌باشد. شما نمی‌توانید مطابق سلیقه خود نورپردازی محل کار خود را انتخاب کنید. این کار اصولی دارد که باعث ایجاد حس بهتر در محل کار شما می‌شود. در ادامه بعضی از این اصول‌ها را باهم مطالعه می‌کنیم:
۱-استاندارد در نورپردازی فضای کاری
در آمریکا، اداره خدمات عمومی، میزان نور در محل کار را مشخص کرده است که حداقل نور کسب و کارها چقدر باشد. اگر بخواهیم بر اساس این قانون میزان نور در دفتر کار را بررسی کنیم، میزان نوری که یک دفتر کار نیاز دارد ۵۰۰ لومن در هر متر مربع است. شاید برایتان سوال پیش آمده است که لومن چیست؟ اگر فکر می‌کنید که میزان خیلی زیادی است باید بگوییم که اشتباه می‌کنید. اگر هر فضا را ۵/۳ در ۵/۳ تصور کنیم (حدودا ۱۲ متر مربع) در محیط کار باید یک لامپ ۳۵ وات دریافت کند.
برای بهتر درک کردن این موضوع آن را با چراغ مطالعه می‌سنجیم. در اکثر چراغ‌های مطالعه از یک لامپ ۶۰ واتی استفاده می‌شود که نوری معادل ۸۰۰ لومن تولید می‌کند. دیگر اصول نورپردازی طبق اداره خدمات عمومی آمریکا به شرح زیر است:
- طرح نورپردازی باید مقدار مساوی را در کل محل کار فراهم کند.
- فیکسچرها و لامپ‌های سقفی فلورسنت یکی از اصلی‌ترین گزینه‌ها برای نور پردازی محیط می‌باشند.
- در جاهای خای از نور پردازی‌های تسک لایتینگ استفاده کنید.
- نورپردازی شرکت‌ها باید طوری تنظیم شود که از وجود سایه در آن محل‌ها جلوگیری شود و به حداقل برساند.
۲-لامپ مناسب برای نورپردازی دفتر کار
لامپ مناسب محل کار لامپ ال ای دی می‌باشد. مانند دیگر محیط‌های کاری، اما لامپ‌های هالوژنی و سیمابی نیز رایج است. ولی لامپ‌های ال ای دی نسبت به لامپ‌های دیگر روشنی قابل قبولی را دارا هستند. حالا چرا لامپ‌های ال ای دی نسبت به دیگر لامپ‌ها امتیاز بالاتری دارند:
- لامپ‌های ال ای دی طول عمر بیشتری دارند.
- لامپ‌های ال ای دی انرژی کمتری مصرف می‌کنند.
- دی اشعه مادوم قرمز منتشر نمی‌کنند.
- برای افرادی که میگرن دارند بی ضرر است.
- لامپ‌های ال ای دی را با توجه به فصل نورشان را می‌توان کم و یا زیاد کرد.
- تداخلی در خواب ایجاد نمی‌کند.
قبل از خرید لامپ برای محل کار حتما فواید و معایب آن لامپ را بپرسید و یا سرچ کنید که انتخاب درستی را انجام دهید.
۳-دما و رنگ در نورپردازی فضای کاری
رنگ و دمای محیط کار تاثیر بالایی را در رفتار شما دارد. نورهایی با رنگ نارنجی و یا زرد تاثیر بالایی را در روحیه افراد دارند. در حالی که نورهای سرد باعث می‌شوند که فرد سرحال باشد و برای محل کار انتخاب بهتری می‌باشند.لامپ‌های ال ای دی نورهای سرد سفید و آبی را دارند و آنها را به عنوان بهترین روشنایی محل کار می‌توان نام برد. این لامپ به شما این امکان را می‌دهد که دما و رنگ را تغییر دهید.
۴-روشنی لامپ مناسب
روشنایی محیط کار در خلق و خوی فردی که در آن محیط کار می‌کند بسیار تاثیرگذار است. نور روشن باعث تحریک هوشیاری و فعالیت و همچنین خلاقیت بهتر می‌شود. نور تیره بهترین گزینه برای کارهایی است که نیاز به تمرکز دارد.لامپ‌های ال ای دی مدرن دارای قابلیت جذابی هستند که با تاریک شدن محیط بیرونی نور خود را زیاد می‌کنند و تنظیم نور خوبی را دارند.
۵-هزینه طراحی نورپردازی محیط کار
یکی از فاکتورهای اصلی در شرکت، هزینه نورپردازی شرکت می‌باشد. زیرا لامپ‌ها هر جایی نصب شوند از ۱۴ تا ۱۸ ساعت روشن هستند و کار می‌کنند.لامپ‌های ال ای دی یکی از ارزان قیمت و به صرفه‌ترین لامپ‌هاست. ولی شما می‌توانید برای صرفه‌جویی در انرژی لامپ‌ها را مجهز به حسگر و یا تایمر کنید تا در میزان برق مصرفی شرکت خود، کنترل بیشتری داشته باشید.
۶-بهترین مکان برای کامپیوتر در محل کار
وسیله‌ای که بعد از تنظیم نور باید به جای آن دقت کنید کامپیوتر می‌باشد. طوری آن را باید جایی قرار دهید که نور لامپ‌ها و نور بیرون روی صفحه نمایش تاثیری نداشته باشد و بتوان به راحتی صفحه نمایش را دید. بنابراین جای لامپ‌ها و کامپیوتر را باید باهم تنظیم کرد.
استاندارد روشنایی محیط کار
معیارهای که به عنوان استاندارد روشنایی در محیط کار شناخته می‌شوند؛ بسته به نوع کار می‌تواند متغیر باشد. به طور کلی، هرچه جزئیات کار بیشتر باشد؛ نیاز کارکنان به نور بیشتر است. به عنوان مثال بخش کنترل فرآیند باید حدودا ۳۰۰ لوکس روشنایی داشته باشد؛ اما برای راهروی همین ساختمان که فقط برای تردد از آن استفاده می‌شود ۵۰ لوکس روشنایی نیز کاملا استاندارد است. این در حالی است که واحدهای نقشه‌کشی در شرکت‌های ساختمانی یا مشاغل حساس و مرتبط معمولا به ۷۵۰ لوکس روشنایی نیاز دارند.
اشتباهات رایج در نورپردازی فضای اداری
میزان و نوع نوری که کارکنان در طول روز در معرض آن قرار می‌گیرند؛ علاوه بر توانایی تمرکز و حتی قدرت تصمیم‌گیری‌شان، می‌تواند بر روی چرخه خواب آنها در طول شب نیز تاثیر بگذارد. انجام کارهای اداری زیر نور ضعیف، منجر به خستگی چشم، سردرد و کاهش بهره‌وری می‌شود. می‌توان گفت که اولین اشتباه صاحبان مشاغل این است که اهمیت نورپردازی در محیط کار را دست کم می‌گیرند. علاوه بر این، این افراد معمولا دچار اشتباهاتی می‌شوند که تاثیر مستقیم جسمی و ذهنی روی کارکنان دارند. برخی از این تصمیمات غلط عبارتند از:
- عدم استفاده از نور طبیعی
- استفاده بیش از حد از منابع روشنایی فلورسنت
- خرید بدون برنامه‌ریزی
- تکیه کامل بر روشنایی‌های سقفی
- بی‌توجهی به رنگ غالب و دمای فضا
- نصب نادرست منابع نوری
مزایای نورپردازی محل کار
چرا نورپردازی محیط کار اهمیت دارد؟
- امنیت کارکنان
- جو عالی و بسیار خوب برای کارکنان
- جلب توجه مشتریان
- تامین روشنایی و امنیت پارکینگ‌ها و درب‌های اصلی
انواع نورپردازی دفتر کاری
به طور کلی فضاهای ادارای را مانند هر فضای دیگری می‌توان با استفاده از سبک‌های زیر نورپردازی کرد:
تکنیک نورپردازی تاکیدی: منظور از نورپردازی تاکیدی سیستمی است که در آن اکثر قدرت منبع نور، به سمت یک منطقه یا شی خاص به منظور برجسته کردن ویژگی‌های آن هدایت می‌شود. در گالری‌های نقاشی، فروشگاه‌های گل و گیاهان و نمایشگاه‌های هنرهای دستی معمولا از این شیوه نورپردازی استفاده می‌شود.
تکنیک نور پس‌زمینه: این تکنیک یک تکنیک کنترل شده است که پس زمینه اشیا را روشن می‌کند. از این نوع نورپردازی نیز بیشتر برای نمایش آثار هنری و گرافیکی استفاده می‌شود.
تکنیک نور از بالا: در این تکنیک جهت پرتاب نور به سمت پایین است. لامپ‌هایی که از سقف آویزان می‌شوند می‌توانند مجری خوبی برای این تکنیک باشند.
تکنیک نور از پایین: از این تکنیک برای پرتاب نور غیرمستقیم به سقف و برگشت انعکاس آن به پایین استفاده می‌شود.
تاثیر نورپردازی تاکیدی در دکوراسیون اداری
این سبک نورپردازی در دکوراسیون اداری را نورپردازی متمرکز می‌گویند. نورهای متمرکز برای نشان دادن اشیا و آثار هنری بسیار انتخاب خوبی هستند. این نورها برای روشن کردن یک فضای کوچک به کار می‌روند. برای مثال تابلوهای دیواری. نورهای تاکیدی برای تاکید روی یک شی خاص است برای مثال اثر هنری، کلکسیون‌ها، کتابخانه و… این نورپردازی را می‌توانید در بیرون از محیط اداری نیز به کار بگیرید.
نورپردازی تاکیدی زاویه‌دار است و عمود بر کف روشن است. چراغ‌هایی که برای نورپردازی تاکیدی استفاده می‌شود معمولا انعطاف‌پذیر و چرخشی می‌باشند.
چراغ‌هایی که در نورپردازی تاکیدی مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- چراغ‌های دیواری.
- چراغ‌های نصب شده در سقف و دیوار.
- چراغ‌های فضای باز
قوانین نورپردازی تاکیدی
چراغ‌های تاکیدی ۳۵۸ درجه توانایی چرخش دارند و باید تا ۳۵ درجه فقط به بالا و پایین خم شوند. این نورپردازی‌ها دارای فیلترهای رنگی هستند. زاویه این چراغ‌ها باید طوری تنظیم شوند که از هر طرف ببینیم نتوانیم لامپ را ببینیم. این نورپردازی باید قابلیت قفل کردن نیز داشته باشد تا با گذشت زمان دچار تغییر نشود.
نکاتی برای نورپردازی محیط کار
برای بهتر مصرف کردن نور و استفاده بهینه از مصرف برق به نکات زیر توجه کنید.
- یکی از مهم‌ترین نکات نورپردازی فعالیت بصری است. همین گزینه تاثیر مهمی را در انتخاب نور و منبع نور دارد.
- تعادل را در محیط کار رعایت کنید. بین نورهای غیرمستقیم و نورهای مستقیم بالانس ایجاد کنید.
- استفاده از چند نوع منبع نور فعالیت بصری خوبی را در محل کار ایجاد می‌کند. همچنین برای مصرف کمتر از نور بهتر است از لامپ‌های ال ای دی استفاده کنید.
مراحل نورپردازی اصولی شرکت‌ها
۱-بررسی محیط کار
اولین کاری که باید برای نورپردازی محیط انجام دهید، بررسی محیط کار شما می‌باشد. اگر برای شما سوال پیش آمده باشد که نورپردازی را چگونه بررسی کنیم اولین کاری که باید انجام دهید این است که نور طبیعی محیط کار را ببینید. اینکه از کجا می‌آید و چه مقدار از محیط شرکت را روشن می‌کند که شما بتوانید نور لامپ‌ها را کم و یا زیاد کنید.
اگر خود نمی‌توانید نور محیط کار خود را بررسی کنید و بعد نور را تنظیم کنید. متخصصین و مشاوران برای این کار هستند که می‌توانید از تجربه آنها بهره‌مند شوید.
۲-تعیین نورپردازی مناسب محیط کار
نورپردازی محیط به چند دسته تقسیم می‌شوند.
- نورمستقیم
- نورغیرمستقیم
- حفاظ دار
- نور مستقیم و غیرمستقیم
۳- استفاده از تسک لایتینگ
برای هر محیط از محل کار وجود تسک لاتینگ الزامی است. در هر قسمت از شرکت بهتر است که یک چراغ مطالعه وجود داشته باشد، با قابلیت تنظیم ساده که ۵۰۰ لومن نور را تولید کند.
۴-استفاده از نور طبیعی در محل کار
استفاده از نور طبیعی بسیار به محل کار شما بستگی دارد. زیرا ساختمان‌های قدیمی پنجره‌های بزرگ‌تری دارند که در طول روز نور خوبی را وارد اتاق می‌کنند. دیگر نیازی به نور و لامپ نداریم اما در ساختمان‌های مدرن به دلیل کوچیک شدن پنجره‌ها نور کمتری وارد اتاق می‌شود.
۵-جلوگیری از چشمک زدن لامپ‌ها
چشمک زدن لامپ‌ها با چشم غیرمسلح بسیار آزاردهنده است. اگر مدت زیادی را در آن محیط باشیم باعث آزار دادن چشم‌ها و سردرد می‌شود. برای جلوگیری از این مشکل حتما زمان تعویض لامپ‌ها آنها را تعویض کنید و از درست بودن لامپ‌ها و روشنایی آن مطمئن شوید.
نورپردازی اصولی چه تاثیری بر راندمان کاری دارد
وقتی به این فکر می‌کنید که نورپردازی چگونه بر روی بهره‌وری نیروی کار تاثیر می‌گذارد؛ باید نوع منبع روشنایی و تکنیک‌های نورپردازی را کامل بشناسید. تحقیقات نشان داده‌اند که قرار گرفتن در معرض انواع خاصی از نور، ریتم شبانه روزی بدن ما را فعال می‌کند. به عبارت دیگر، این عامل قادر است فعالیت‌های خاصی مانند میل به خواب، استراحت یا شرایط عصبی را کنترل کند. حتی نورهای خاص گاهی منجر به کاهش افسردگی، بهبود خلق و خوی، افزایش میزان انرژی و بالا رفتن میزان هوشیاری در افراد می‌شوند. در نظر گرفتن این عوامل هنگام طراحی نورپردازی برای یک فضای کاری بسیار مهم است.
نورپردازی فضای آموزشی به چه صورتی است
جدیدا اثبات شده است که نور می‌تواند هم از نظر فیزیکی و هم از نظر احساسی بر روی بدن ما تاثیر بگذارد. کمبود نور و یا حتی قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور مصنوعی ناکافی، معمولا قدرت بینایی افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این تاثیر در میان گروه‌های حساس جامعه، مانند کودکانی که در سنین رشد هستند؛ بیشتر به چشم می‌آید. به همین دلیل، وجود روشنایی کافی در مدارس و سایر مراکز آموزشی که دانش‌آموزان مجبورند چندین ساعت در هفته را در آن سپری کنند بسیار مهم است. نور علاوه بر پیامدهایی که بر قدرت بینایی دارد؛ میزان بهره‌وری دانش‌آموز را نیز تحت تاثیر قرار داده و ممکن است نتایج آموزشی را ضعیف کرده و حتی منجر به افت تحصیلی شود. برای بهبود تمرکز دانش‌آموزان در محیط آموزشی، روشنایی ۲۵۰ لوکس کافی است. اما اگر بخواهید حساسیت‌های بیشتری را برای نورپردازی چنین فضاهایی در نظر بگیرید؛ بهتر است محلی که مربی در آن حضور دارد را با روشنایی ۷۵۰ لوکسی طراحی کنید تا تمرکز دانش‌آموزان به این بخش از کلاس بیشتر شود.
حرف آخر
در دنیای امروز، توجه به نورپردازی در کنار مهندسی روشنایی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در علوم روانشناسی نیز بحث نورپردازی بسیار تاثیرگذار است که حس خوب و آرامشی را به افراد بدهد. امروزه تاثیر نورپردازی در دکوراسیون اداری بر کسی پوشیده نیست. پس برای این گزینه نیز برنامه‌ای مشخص داشته، تا کارکنان شما عملکرد بهتری داشته باشند.
