ممکن است شما به عنوان یک کارمند از عوارض جانبی نشستن طولانی مدت (تقریبا بیش از ۳۰ ساعت در هفته) پشت میز کار آگاهی نداشته باشید. حتی ممکن است سال‌ها به همین شیوه اشتباه در حال کار کردن باشید. اما طبق نظر کارشناسان طب فیزیکی، نشستن ممتد و بیش از یک ساعت بر روی صندلی باعث اعمال فشار به بدن، به ویژه بر روی ستون فقرات می‌شود. عوارض این فشار مداوم ممکن است بعدها در قالب عوارض جبران‌ناپذیری مثل بیرون زدگی دیسک گردن یا کمر خود را نشان دهد.
همین مساله باعث ظهور نسل جدیدی از صندلی‌های اداری طبی با عنوان صندلی اداری ارگونومیک شد. تنها تفاوت اصلی آنها با بقیه در قابلیت تنظیم عمق صندلی، شیب زانویی، ارتفاع نشیمنگاه، ارتفاع پشتی صندلی و قسمت پشتیبانی کمر است. به واقع می‌توان گفت، با توجه به ویژگی‌های متمایز انواع صندلی اداری ارگونومیک، یافتن یک صندلی مناسب ممکن است در ابتدا کاری دلهره‌آور به نظر برسد. به همین دلیل در مجله مکعب برای کمک به افزایش آگاهی شما پیش از خرید، به چندین ویژگی صندلی ارگونومیک اداری اشاره کرده‌ایم. توصیه می‌کنیم از تجربیات افراد خبره در زمینه دکوراسیون اداری و طراحی داخلی نیز برای خرید یک صندلی مناسب کمک بگیرید.
اصطلاح “ارگونومیک” به چه معناست؟
ارگونومیک یا ارگونومی (Ergonomic) در واقع شاخه‌ای از علم مهندسی است که به آن مهندسی انسانی یا بیوتکنولوژی نیز می‌گویند. در اصل این رشته علمی به بررسی نحوه طراحی و یا ترتیب اشیا به منظور تعامل آسان و ایمن آنها با انسان می‌پردازد. به عنوان مثال، یک صندلی ارگونومیک مناسب به گونه‌ای طراحی می‌شود که امکان فراهم کردن وضعیت بهتر برای بدن، راحتی بیشتر و حمایت از اندام‌های مختلف را ممکن می‌کند.
چه چیزی یک صندلی اداری معمولی را به یک صندلی ارگونومیک تبدیل می‌کند؟
صندلی اداری ارگونومیک دارای تعدادی ویژگی خاص به منظور بهبود وضعیت بدن و پشتیبانی صحیح از آن هستند. اما طبق نظر کارشناسان وجود این ویژگیها کافی نیست و باید در ابتدا از نحوه صحیح نشستن روی هر صندلی آگاه بود. زیرا میزان بهره‌وری از یک صندلی ارگونومیک را به صد در صد می‌رساند. در ادامه طبق تصویر می‌توانید با خصوصیات صحیح نحوه نشستن روی صندلی آگاه شوید.
- در حالت ایده‌آل باید به گونه‌ای بر روی صندلی قرار گرفته باشید که قسمت بالای مانیتور با چشم شما هم‌تراز باشد.
- صاف بنشینید و از خم شدن خودداری کنید. گردن شما باید در وضعیت آرام و ریلکسی قرار بگیرد.
- بازوهای خود را بر روی دسته صندلی و یا در حالت آزاد، به صورت موازی با زمین قرار دهید.
- کف هر دو پای شما باید به صورت صاف بر روی زمین قرار بگیرد و از جمع کردن پاهای خود روی نشیمنگاه صندلی خودداری کنید. این کار برای حفظ گردش خون کافی در پاها است.
از آنجایی‌که یک صندلی اداری ارگونومیک مناسب قابل تنظیم است، می‌تواند کنترل موارد ذکر شده را برای شما آسان‌تر کند. اصولا قابل تنظیم بودن هر صندلی اداری اهمیت زیادی دارد. چون این امکان در صندلی‌های اداری ارگونومیک چند برابر بیشتر است؛ قیمت آنها نیز بسیار بالاتر می‌باشد.
مشخصات صندلی ارگونومیک
صندلی ارگونومیک، یک نوع صندلی اداری است که هدف آن یافتن راه حلی برای کاهش دردها و فشارهای وارده به بدن است که با استفاده از نشستن‌های طولانی مدت روی یک صندلی عادی ایجاد می‌شوند. این صندلی‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که هنگام نشستن پشت میز، می‌توانند به بهترین وجه از فرم طبیعی بدن پشتیبانی کنند. نگه داشتن وضعیت بدن در حالت ایده‌آل، حمایت از کمر، توزیع متوازن وزن و احساس راحتی کاربر، مهم‌ترین نکاتی هستند که در زمان طراحی این محصول در نظر گرفته می‌شوند. یک صندلی اداری ارگونومیک قابلیت تنظیم دارد و می‌توان ارتفاع، عمق، شیب تکیه‌گاه و حتی ارتفاع دسته‌های آن را به طور منحصربه‌فرد برای هر شخصی متناسب با فرم بدنش تنظیم کرد.
مزیت استفاده از صندلی ارگونومیک اداری
کارمندان اداری معمولا مدت زیادی از روز را پشت میز می‌نشینند و این سبک زندگی ممکن است برای سلامت بدن آن مضرات زیادی داشته باشد. استفاده از یک صندلی اداری ارگونومیک می‌تواند وضعیت بدن این افراد در زمان کار کردن را به شدت بهبود ببخشد؛ کمردرد را کاهش دهد و در نهایت بهره‌وری نیروی انسانی را بالا ببرد. با استفاده از یک صندلی ارگونومیک، در زمان کار کردن احساس راحتی بیشتری می‌کنید و می‌توانید در مقایسه با زمانی که روی یک صندلی معمولی نشسته‌اید؛ تمرکز بیشتری داشته باشید. علاوه بر این موارد، دلایل بی شمار دیگری نیز برای پاسخ این سوال وجود دارد که چرا کارمندان ترجیح می‌دهند از صندلی‌های ارگونومیک به جای صندلی‌های معمولی در محیط کار خود استفاده کنند. این دلایل عبارتند از:
پشتیبانی از وضعیت بدن در زمان نشستن: هنگام استفاده از صندلی‌های معمولی که طراحی آنها فاقد اصول ارگونومی است؛ بدن به جلو خم می‌شود. زیرا معمولا تکیه‌گاه این صندلی‌ها ارتفاع مناسبی ندارد. این یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی است که صندلی‌های ارگونومیک آن را برطرف کرده‌اند. این مدل از صندلی‌های اداری با تکیه‌گاه بلند و تمام قد و پشتیبانی از حالت طبیعی بدن، از خم شدن شما هنگام کار جلوگیری می‌کنند.
افزایش بهره‌وری: مطالعات متعددی انجام شده است که نشان می‌دهند انتخاب مبلمان اداری طراحی شده بر اساس اصول ارگونومیک می‌تواند تاثیر زیادی روی روحیه کارکنان داشته و همچنین بهره‌وری آنها را افزایش دهد.
کاهش درد: کمردرد و گردن درد شایع‌ترین دردها در بین کارمندان هستند. این دردها معمولا به استفاده از صندلی‌های غیر استاندارد در زمان کار مربوط می‌شوند. این در حالی است که با خرید یک صندلی ارگونومیک می‌توانید از تمام این دردها در امان باشید و حتی در پیری نیز دچار عوارض ناشی از پشت میز نشینی نشوید.
کاهش فشار روی لگن: در زمان نشستن، بیشتر وزن بدن روی استخوان لگن و ران‌هاست. نکته بسیار جالب این است که صندلی‌های ارگونومیک با عمق مناسب، از استخوان لگن حمایت کرده و مانع از اعمال فشار بیش از حد بر روی آن می‌شوند.
قابلیت تنظیم: مبلمان اداری باید انعطاف‌پذیری لازم برای پاسخگویی به نیازهای فردی کارمندان را داشته باشد. کارمندان از نظر قد و وزن با یکدیگر تفاوت‌های زیادی دارند؛ بنابراین باید از تجهیزاتی مناسب با شرایط بدنی خودشان استفاده کنند. اگر قرار باشد برای هر کارمندی که استخدام می‌کنید یا هر کارمندی که ارتقاء شغلی پیدا کرده و دفتر کارش را تغییر می‌دهد یک صندلی جداگانه بخرید؛ باید سرمایه زیادی را در این بخش راکد نگه دارید. خرید صندلی ارگونومیک که قابلیت تنظیم دارد این مشکل را حل کرده است. قابلیت تنظیم این محصولات به کارکنان شما اجازه می‌دهد که صندلی همکارش را مناسب با شرایط بدنی خودش تنظیم کرده و حتی با وجود جابه‌جایی، تمرکز خود را به دلیل تجربه‌های بد ناشی از نشستن‌های طولانی مدت روی صندلی‌های غیر استاندارد از دست ندهد.
ویژگی‌های صندلی اداری ارگونومیک
در اینجا به ترتیب اعداد موجود در تصویر بالا، به چندین ویژگی صندلی اداری ارگونومیک اشاره شده است. پیشنهاد می‌کنیم پیش از خرید، به آنها توجه کنید تا بتوانید سنجیده محصول مورد نظر خودتان را خریداری کنید.
- دارای قابلیت تنظیم ارتفاع نشیمنگاه صندلی
ارتفاع مناسب صندلی به شما این امکان را می‌دهد که پاهای خود را صاف بر روی زمین قرار دهید. اصولا انتخاب یک صندلی ارگونومیک با قابلیت تنظیم ارتفاع می‌تواند این امکان را برای همه افراد با طول قد متفاوت فراهم کند. با توجه به ارتفاع ثابت بیشتر میزهای کار، با تنظیم ارتفاع می‌توان در حین کار احساس راحتی بیشتری کرد.
- دارای قابلیت تنظیم عمق نشیمنگاه صندلی
هنگامی‌که روی صندلی می‌نشینید، باید بین لبه صندلی و پشت زانوی شما به اندازه ۲-۳ انگشت فاصله باشد. در غیر این صورت ممکن است فشار ناخواسته‌ای به پشت زانوها وارد شود. اصولا برای افراد قد بلندی که طول ران آنها بلند است باید عمق نشیمنگاه صندلی بیشتر باشد و برای افراد کوتاه قد باید عمق نشیمنگاه صندلی کمتر باشد. در یک صندلی ارگونومیک امکان تنظیم عمق نشیمنگاه صندلی به راحتی ممکن است.
- دارای قابلیت تنظیم شیب نشیمنگاه صندلی
اصولا نشیمنگاه صندلی باید صاف باشد یا کمی به سمت جلو متمایل باشد تا لگن در موقعیت مناسبی قرار بگیرد. انحراف لگن به سمت جلو یا تیلت قدامی لگن، یک مشکل وضعیتی است که تقریباً همه کسانی را که زیاد نشسته‌اند گرفتار می‌کند. به همین دلیل در صندلی ارگونومیک امکان تنظیم شیب نشیمنگاه وجود دارد تا لگن در وضعیت طبیعی قرار بگیرد.
- دارای پشتیبان کمر قابل تنظیم
طراحی صندلی‌های ارگونومیک به گونه‌ای است که از حالت طبیعی ‘S’ ستون فقرات و کمر پشتیبانی می‌کند و باعث کاهش فشار روی ستون فقرات و لگن می‌شود. از طرفی با وجود قابلیت تنظیم پشتیبان کمر، مطمانا هر فرد با توجه به آناتومی بدن خود در حالت نشسته وضعیت بهتری خواهد داشت. چرا که بعضی ار افراد قوس کمر زیادی ندارند.
- دارای پشتی قابل تنظیم
یک پشتی یا تکیه‌گاه قابل تنظیم، موقعیت مناسب‌تری را برای کاربر فراهم می‌کند. اصولا پشتی صندلی در زاویه ۹۰ تا ۱۰۰ درجه نسبت به نشیمنگاه قرار می‌گیرد. اما در مورد صندلی ارگونومیک این زاویه به اندازه ۱۲۰ تا ۱۳۰ درجه قابل تغییر است. این تغییر زوایه میزان فشار وارده به عضلات کمر و دیسک‌های نخاعی در هنگام نشستن بسیار کمتر شود.
- دارای پایه چرخان
امکان چرخش همزمان در حین نشستن روی صندلی، در انواع صندلی‌های ارگونومیک به شما این امکان را می‌دهد که به نقاط مختلف میز در هر لحظه دسترسی داشته باشید.
- دارای دسته‌های صندلی قابل تنظیم
وجود دسته‌های قابل تنظیم (از نظر ارتفاع) در صندلی‌های ارگونومیک باعث می‌شود که کل بدن در وضعیت مناسبی قرار بگیرد. چرا که با قرارگیری صحیح آرنج‌ها، فشار بر روی بالاتنه کاهش می‌یابد. در این شرایط همگام کار شانه‌ها احساس راحتی بیشتری خواهند کرد.
- دارای پشت سری یا زیرسری صندلی
پشت سری صندلی‌های ارگونومیک با پشتیبانی از پشت سر و قسمت فوقانی گردن، باعث کاهش فشار در شانه‌ها و بالاتنه می‌شود.
- دارای باکیفیت ترین موارد به کار رفته
اصولا یک صندلی مناسب ارگونومیک از مواد عالی ساخته می‌شود تا مثلا مانع از تعریق پشت کاربر شود. البته با افزایش کیفیت مواد به کار رفته قیمت صندلی هم افزایش می‌یابد. معمولا برای تولید انواع سطح بالا صندلی‌های اداری ارگونومیک، از چرم یا مخمل استفاده می‌شود.
- دارای چرخ‌های متحرک
اگر شما نیاز به حرکت در اطراف خود دارید، تهیه یک صندلی ارگونومیک طبی با چرخ‌های متحرک کار شما را آسان می‌کند. فقط دقت کنید که در هنگام خرید صندلی باید چرخ‌های آن با نوع کفپوش زیر آن هماهنگ باشد. مثلا بر روی فرش باید چرخ‌های مقاوم‌تری را انتخاب کنید تا امکان حرکت راحت‌تر فراهم شود.
اگر بعد از خواندن این مقاله هنوز درمورد انتخاب و خرید صندلی اداری تردید دارید. بهتر است با کارشناسان با تجربه گروه مکعب تصمیم بگیرید.
کدام یک از انواع صندلی اداری ارگونومیکی مناسب است؟
اگر برای خرید صندلی‌های ارگونومیک به بازار مراجعه کرده باشید؛ متوجه شده‌اید که گزینه‌های زیادی برای انتخاب پیش روی شما است؛ اما همه آنها تمام معیارهای لازم برای تبدیل شدن به یک صندلی ارگونومیک استاندارد را ندارند. اگر قصد دارید یک صندلی اداری ارگونومیک خوب بخرید و از مزایای کامل آن بهره‌مند شوید؛ نکات زیر را هنگام انتخاب در نظر بگیرید:
- داشتن قابلیت تنظیم
- ارتفاع، پهنا و عمق مناسب
- میزان حمایت از گودی کمر
- ارتفاع تکیه‌گاه
- جنس روکش و پایه‌ها
- داشتن تکیه‌گاه آرنج و قابل تنظیم بودن آن
- میزان استحکام و پایداری بدنه محصول
- قیمت مناسب
- اعتبار برند محصول
چرا باید صندلی ارگونومیک تهیه کنیم؟
درست است که صندلی‌های اداری ارگونومیک کمی گران‌تر از صندلی‌های اداری معمولی هستند؛ اما مزایایی که دارند و تاثیری که روی سلامت و میزان بهره‌وری کارکنان می‌گذارند ارزش این سرمایه‌گذاری را دارد. مهم‌ترین دلیل غیر قابل اغماض برای خرید و استفاده از صندلی‌های ارگونومیک، مراقبت از سلامت فیزیکی کارکنان است. تحقیقات ثابت کرده‌اند که نشستن طولانی مدت پشت میز، شما را در معرض خطر ابتلا به طیف وسیعی از اختلالات جدی عضلانی-اسکلتی قرار می‌دهد. به طور خاص، نشستن روی یک صندلی غیر ارگونومیک و معمولی می‌تواند منجر به ایجاد اختلالات اسکلتی-عضلانی شود که بر روی عضلات، مفاصل، تاندون‌ها، رباط‌ها و اعصاب نیم‌تنه پایینی تاثیر منفی دارند. این مدل از صندلی‌ها می‌توانند فشار زیادی به ستون فقرات وارد کرده و منجر به کمر درد شوند. صندلی ارگونومیک قابلیت تنظیم دارد و می‌تواند با فرم بدن شما مطابقت پیدا کند. بنابراین با نشستن روی این صندلی‌ها، مفاصل و بافت‌های بدن در یک موقعیت خنثی قرار می‌گیرند. به این ترتیب، آسیب و فشار کم می‌شود؛ انرژی شما حین کار بالا می‌رود و می‌توانید بدون حواس پرتی، بیشتر روی کار خود تمرکز کنید.
در واقع نوع صندلی که استفاده می‌کنید؛ مستقیما به کارتان ارتباط دارد. اگر کارفرما هستید و می‌خواهید دفتر کار خود را تجهیز کنید؛ باید بدانید که استفاده از چنین صندلی‌هایی می‌تواند تا 75 درصد درخواست مرخصی و تا 56 درصد میزان خطای انسانی را کاهش داده و منجر به بهبود 40 درصدی زمان مورد نیاز برای انجام کارها شود. با ایمن‌تر کردن محل کار کارمندان خود، قادر خواهید بود که میزان مشارکت آنها را افزایش دهید و محیطی انعطاف‌پذیرتر را برای‌شان فراهم کنید. پیش‌بینی‌ها و نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که یکی از عوامل موثر روی پذیرش یک شغل توسط کارکنان، میزان رفاهی است که آنها در محیط کار به دست می‌آورند. علاوه بر این، صندلی‌های ارگونومیک اغلب جزء صندلی‌های بسیار باکیفیتی هستند که عمر طولانی‌تری دارند و سال‌ها می‌توانید بدون مشکل از آنها استفاده کنید.
