توسعه تجاری و افزایش تعداد دفاتر کاری، ایمنی دفاتر کاری به امر مهمی تبدیل شده است. بر طبق آمار سالانه چیزی در حدود ۷۰،۰۰۰ تا ۸۰،۰۰۰ آتش‌سوزی در محل‌های کار اتفاق می‌افتد که منجر به آسیب دیدن بیش از ۵۰۰۰ و از دست رفتن ۲۰۰ نفر می‌شود. در بسیاری از مواقع با اقدامات پیشگیرانه می‌توان تا حدود زیادی از وقوع آتش سوزی در محل کار جلوگیری کرد. همچنین آسیب‌های ناشی از آن را به حداقل رساند؛ که همین امر لزوم تأکید بر اهمیت ایجاد اقدامات ضد حریق در محیط کار اداری را روشن می‌سازد. در ادامه با بررسی نکات مهمی که تیم تحقیقاتی گروه مکعب رعایت آنها را در پیشگیری از آتش‌سوزی در محل کار لازم و ضروری است را در این مقاله ذکر کرده است.
اصول پیشگیری از آتش سوزی در محل کار
اصول پیشگیری از آتش سوزی در محل کار شامل سه رکن اساسی آموزش، دانش و انجام اقدامات پیشگیرانه می‌شود. از این رو بسیار لازم و ضروری است که تمامی محیط‌های کاری و فضاهای اداری برنامه‌های ایمنی و اقدامات ضد حریق را در برنامه خود داشته باشند. در این راستا کارکنان هم باید در این زمینه دوره‌های آموزشی بگذرانند. آموزش‌های نظیر این‌که چگونه از وقوع آتش سوزی پیشگیری کنیم و یا در صورت وقوع آتش‌سوزی چه اقدامی انجام دهیم نقش مهمی در کاهش خسارات ناشی از آتش سوزی خواهد داشت.
ارزیابی و بررسی ریسک آتش سوزی
ایمنی و پیشگیری از آتش سوزی، فارغ از تعداد کارکنان و نوع شغل اهمیت بسیار زیادی دارد. صاحبان مشاغل برای حفظ جان همکاران و سرمایه خود باید یک برنامه ایمنی و آموزشی برای آتش سوزی در دستور کار خود داشته باشند. از این رو بررسی و کسب اطمینان در خصوص ایمنی کارمندان و محافظت از محل کار بر اساس مقررات مربوط به ساختمان امری لازم و ضروری به نظر می‌رسد. ارزیابی موارد زیر می‌تواند تا حدود زیادی ریسک آتش سوزی در محل کار را کاهش دهد.
- شناسایی خطرات احتمالی آتش سوزی (هر چیزی که می‌تواند باعث آتش سوزی شود باید با دقت بررسی شود)
- شناسایی افراد در معرض خطر (معلولین، سالمندان و یا افراد کم‌توان در این دسته جای می‌گیرند)
- ارزیابی میزان خطرات احتمالی و انجام امور مقتضی در جهت رفع آنها
- بررسی مسیرها و راه‌های خروج‌های اضطراری
- نیازسنجی سیستم‌های اعلام و اطفای حریق
- تدوین یک برنامه اضطراری آموزش ایمنی در برابر آتش
دقت داشته باشید که سوابق ارزیابی ریسک آتش سوزی را باید بایگانی کنید و ارزیابی را به‌صورت دوره‌ای و هرچند ماه یک‌بار تکرار کنید. در صورت مشاهده تفاوتی در یافته‌های جدید و سوابق قبلی نسبت به رفع موارد مشکل‌ساز اقدام کنید.
اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از آتش‌سوزی
خلوت کردن زمینه‌های کاری از اشیاء و زباله‌های قابل احتراق به خصوص در ساعات پایانی روز و هنگام خروج از محل کار.
خاموش کردن تمام وسایل برقی در پایان ساعات اداری
عدم بارگذاری بیش از اندازه بر مدارهای الکتریکی از طریق بررسی میزان مصرف تجهیزات
(بارگذاری بیش‌ازحد مجاز بر مدار الکتریکی موجب انفجار فیوز و آتش‌سوزی می‌شود)
دور نگه داشتن وسایلی مانند دستگاه چای ساز و قهوه ساز و دستگاه‌های کپی، که تولید گرما می‌کنند از مواد قابل اشتعال
بررسی دوره‌ای سلامت کابل‌های برق
بر طبق آمار ۳۹ درصد از آتش‌سوزی‌های مربوط به دفاتر کار، منشأ الکتریکی دارند. هنگام بررسی سیم‌های برق، سیم‌های آسیب دیده را تا هنگام تعمیر و جایگزینی حتماً از سرویس خارج کنید.
دور نگه داشتن هرگونه مواد شیمیایی و قابل اشتعال از هر نوع منبع احتراق
قرار دادن خاموش کننده‌های آتش نشانی در محل صحیح و آموزش کارکنان در ارتباط با استفاده از آنها
نصب دستورالعمل‌های تخلیه و مسیر خروجی اورژانسی در محل‌های قابل مشاهده برای کارمندان
نسب تجهیزات شناسایی و ضد حریق مانند آلارم های آتش‌سوزی، آشکارسازهای دود و شیر اضطراری آتش سوزی. دقت داشته باشید که صحت کارکرد آنها هرچند وقت یک بار باید بررسی شود و در صورت عدم کارکرد در اسرع وقت تعویض شوند
مشخص نمودن محلی برای سیگار کشیدن در خارج از ساختمان
اقدامات ضروری در هنگام آتش‌سوزی در محل کار
در هنگام احساس آتش سوزی، با به صدا در آوردن زنگ اخطار، کارمندان دیگر را از آتش سوزی باخبر کنید.
اگر ابعاد آتش سوزی زیاد نیست و در خصوص نحوه خاموش کردن آن آموزش دیده‌اید نسبت به خاموش کردن آن اقدام کنید.
پیش از آن محل خروج خود را در صورت عدم موفقیت در خاموش کردن آتش بررسی کنید.
درصورتی‌که آتش قابل مهار توسط شما نیست، هرچه سریع‌تر نسبت به ترک محل اقدام کنید.
تجهیزات ایمنی ضروری ساختمان
وجود سیستم‌های ایمنی و اطفای حریق مخصوص ساختمان در هر محل کاری اعم از تجاری یا صنعتی کاملاً لازم و ضروری است. دو مورد زیر از رایج‌ترین این تجهیزات به شمار می‌روند.
سنسورهای حرارتی و دود
این سنسور‌ها به محض تشخیص دود، به وسیله آژیر و یا هشدار‌های بصری، اعلام خطر می‌کنند. همچنین سنسورهای آتش یا شعله بر اساس نوع نصبشان با به صدا درآوردن زنگ خطر و یا فعال کردن سیستم مهار عمل می‌کنند.
سیستم‌های مهار آتش یا همان اطفای حریق خودکار
این سیستم‌ها به منظور کنترل و خاموش کردن حریق به صورت خودکار ساخته شده‌اند. این لوازم در همان زمان شروع آتش‌سوزی، مانع از پخش شدن آتش می‌شوند و آن را خاموش می‌کنند. سیستم‌های مهار آتش یا همان اطفای حریق خودکار انواع مختلفی دارند که به شرح زیر است:
سیستم اطفای حریق اتوماتیک آبی
در این سیستم‌ها، مهار آتش به وسیله آب از طریق پاشش آب از کف، اسپری آب و یا ایجاد یک بخار جاذب حرارت صورت می‌گیرد.
سیستم اطفای حریق اتوماتیک گازی
این نوع از سیستم‌های اطفای حریق از دو روش گازهای بی‌اثر IG55، IG100، IG01 و گازهای هالو کربنی HFC 227ea، HFC 125 به مهار آتش می‌پردازد. لازم به ذکر است که گازهای هالو کربنی قابلیت خاموش‌کنندگی بیشتری دارند و آسیب کمتری به پرسنل و تجهیزات وارد می‌کنند.
سیستم اطفای حریق اتوماتیک پودری
در این روش سیستم با خروج ماده‌ای مرکب از پودر و گاز (آیروسل) که خاصیت خاموش کننده، آتش را خاموش می‌کند.
سیستم اطفای حریق اتوماتیک مه یا پودر آب
این سیستم همان‌طور که از اسمش برمی‌آید، در هنگام آتش‌سوزی به‌وسیله ذرات ریز آب (مه) به مهار آتش‌سوزی کمک می‌کند.
سیستم اطفای حریق اتوماتیک CO2 پ
این سیستم بر اساس کاهش اکسیژن محیط باعث خاموش کردن آتش می‌شود.
