محققان حوزه آموزش و پرورش در سال‌های اخیر به این نتیجه رسیده‌اند که ساختمان، طراحی و دکوراسیون مدرسه و کلاس درس بر روی یادگیری دانش‌آموزان تاثیر مثبتی دارد. به همین دلیل مدیران مدارس غیر دولتی این روزها بیشتر بر روی طراحی و دکوراسیون مدرسه تمرکز می‌کنند. مثلا استفاده از پارتیشن اداری شیشه‌ای برای جدا کردن فضای آموزشی می‌تواند تاثیر زیادی روی مشارکت در کارهای گروهی داشته باشد. مطالعات جدید نشان داده‌اند که طراحی فضای مدرسه عامل مهمی در موفقیت دانش‌آموزان است. یک مطالعه که توسط محققان دانشگاهی در منچستر انگلستان انجام شد نشان داد که، با فرض برابر بودن تمام عوامل دیگر، دانش‌آموزانی که خوش شانس هستند. در محیط‌های مناسب از نظر ظاهری درس می‌خوانند؛ به طور کلی ۲۵ درصد عملکرد بهتری نسبت به سایر دانش‌آموزان دارند. این یافته‌ها، همراه با نتایج تحقیقات اخیر بر این موضوع تأکید می‌کنند که اجرای عناصر طراحی، تأثیر مثبتی بر روی یادگیری در مدارس دارند. بنابراین اگر می‌خواهید فضای یک مدرسه را بازسازی کنید؛ حتما عواملی که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم را در نظر داشته باشید.
المان‌های مهم در طراحی و دکوراسیون مدرسه
طراحی کلاس درس باز
کلاس درس باز مفهوم جدیدی نیست، بلکه روشی است که در سال‌های اخیر علاقمندان زیادی پیدا کرده است. کلاس درس باز مانند یک دفتر کار باز است. این فضا معمولا یک اتاق بزرگ با مبلمان منعطف و بخش‌های مختلف برای انجام فعالیت‌های متفاوت است. طراحی کلاس‌های درس به این روش، معلم را قادر می‌سازد تا از کلاس درس به عنوان ابزاری برای بهینه‌سازی یادگیری دانش‌آموزان استفاده کند. این سبک طراحی این امکان را به دانش‌آموزان می‌دهد تا بیشتر حرکت کنند و با یکدیگر همکاری داشته باشند. در مقابل اتاق پر از میز، جلوی آزادی عمل دانش‌آموزان را می گیرد. آموزش در چنین کلاس‌هایی، دانش آموزان را برای فعالیت در فضاهای کاری بسیار مشارکتی امروز آماده‌تر می‌کند.
پارتیشن‌های اداری سبک، ابزار مناسبی برای طراحی یک کلاس درس باز هستند. این پارتیشن‌ها قابل حمل و سبک وزن هستند و به معلمان این امکان را می‌دهند که ایستگاه‌های مختلفی برای یادگیری در کلاس ایجاد کنند. با استفاده از این ابزار می‌توان بخش کوچکی از کلاس را برای انجام کارهای گروهی جدا کرد.
استفاده از طبیعت
استفاده از نور طبیعی، گیاهان و فضای سبز نیز می‌تواند تأثیر معنی‌داری بر روی پیشرفت دانش‌آموزان داشته باشد. طبق مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۴ در کالیفرنیا، واشنگتن و کلرادو انجام شد. نمرات ریاضی و خواندن دانش‌آموزانی که در کلاس‌هایی درس خوانده‌اند که در معرض نور طبیعی هستند، تا ۲۶ درصد بهبود پیدا می‌کند. به عبارت دیگر، ترکیب عناصری مانند پنجره و نور مصنوعی باعث ایجاد کلاس‌های سالم و دانش‌آموزان موفق‌تر می‌شود. وقتی نور مناسب را با فضای سبز ترکیب می‌کنیم، عملکرد دانش‌آموزان حتی بیشتر بهبود می‌یابد. حتی اضافه کردن چند گلدان گل به کلاس درس می‌تواند شانس موفقیت دانش‌آموزان را افزایش دهد. پس اگر در حال برنامه‌ریزی برای ساخت یا بازسازی یک مدرسه هستید؛ باید تلاش کنید که تا حد ممکن از نور طبیعی و فضای سبز استفاده شود.
دما و کیفیت هوا در کلاس‌های درس
دمای اتاق و تهویه مناسب می‌تواند بر روی عملکرد دانش‌آموزان تأثیر بگذارد. دامنه دمای ایده‌آل برای یادگیری، ۶۸ الی ۷۸ درجه فارنهایت است. تغییرات شدید دما در فضای آموزشی می‌تواند موفقیت دانش‌آموزان را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. علاوه بر این تحقیقات نشان داده‌اند دانش‌آموزانی که در کلاس‌های دارای تهویه مناسب درس می‌خوانند، در امتحانات موفقیت بیشتری کسب می‌کنند. تهویه نامناسب باعث ایجاد آلاینده‌ها و آلرژهایی می‌شود که بیماری به وجود آورده و یادگیری را دشوار می‌کنند.
کنترل صدا
تحقیقات بارها نشان داده‌اند که سر و صدای بیش از حد یادگیری را دشوار می‌کند. علاوه بر این، دانش‌آموزان در مدارس ساکت، نمرات بالاتری را نسبت به کسانی که در محیط‌های پر سر و صدا درس می‌خوانند کسب می‌کنند. سر و صدا می‌تواند برای افرادی که ناتوانی در یادگیری دارند یا به بیماری‌هایی مانند بیش‌فعالی مبتلا هستند مشکل‌ساز شود. آکوستیک کردن کلاس‌های درس مهم‌ترین نکته‌ای است که در زمان طراحی و بازسازی فضاهای آموزشی باید لحاظ کنید.
رنگ‌های شاد در کلاس درس
رنگ‌ها تاثیرات روانی مستقیم و غیر مستقیم بر افرادری دارد که در معرض آن قرار می‌گیرند. بهتر است در کلاس‌های درس از رنگ‌های شاد و پویا استفاده کنید. این رنگ‌ها می‌تواند در پرانرژی شدن ساعات درس کمک کند.
از تغییرات ساده شروع کنید
اگر برای طراحی و دکوراسیون مدرسه بودجه کافی ندارید؛ از تغییرات ساده و کوچک شروع کنید. طراحی مجدد یا بازسازی کلی، فرصتی عالی برای تجدید نظر در شیوه آموزشی و ساختن محیطی است که از دانش‌آموزان پشتیبانی می‌کند. اما توان مالی مدرسه نیز باید در نظر گرفته شود. یکی از بهترین کارهایی که می‌توانید با بودجه کم انجام دهید؛ طراحی کلاس به کلاس است. هر معلم می‌تواند با امکانات محدود، کلاس درس خود را به گونه‌ای طراحی کند که دانش‌آموزان فرصت بیشتری برای یادگیری، انجام فعالیت‌های جداگانه ، انجام کارهای گروهی و… داشته باشند. ابزارهایی مانند پارتیشن‌های قابل حمل و صندلی‌های چرخ‌دار می‌توانند به طراحی و دکوراسیون مدرسه کمک کنند.
